Hvers vegna að fjárfesta í jarðhita?

Raforkuþörf heimsins fer vaxandi, úr 8.000 GW yfir í 24.000 GW af rafmagni fyrir árið 2025. Í dag eru 40 prósent af raforku framleidd án jarðefnaeldsneytis, en fyrir árið 2050 verða öll 24.000 gígavöttin að vera hrein og græn orka.

Bilið sem þarf að brúa með hreinni grunnorku

Til að orkuskiptin verði að veruleika þarf hreina og stöðuga uppsprettu grunnorku sem kemur jafnvægi á raforkukerfið og styður við orkuframleiðslu frá sveiflukenndum orkulindum líkt og sól og vindi. Hver sem getur brúað þetta bil má búast við hárri ávöxtun eiginfjár.

Í dag er arðsemi (IRR) jarðhitaverkefnis að meðaltali um það bil 10 til 16 prósent. Við áætlum þó að markaðsverð hækki með tímanum í samræmi við aukningu eftirspurnar eftir hreinu grunnafli. Hærra markaðsverð myndi hugsanlega leiða til hærri ávöxtunar og þar með gera okkur kleift að ráðast í mun fleiri verkefni.

Aðeins 3 til 8% af jarðhitamöguleikum heimsins hafa verið nýtt til þessa

Uppsett afl frá jarðhita á heimsvísu árið 2024 er 16,3 GWe (rafmagn) og 173 GWt (varmi) en hnattrænir möguleikar með hefðbundinni tækni í dag eru 200 GWe og 5000+ GWt. Þetta þýðir að aðeins 8% mögulegrar raforkunýtingar og 3,5% mögulegrar varmaorkunýtingar hafa verið beisluð. Þar sem heimurinn stefnir að því að beisla 24.000 GW af hreinni raforku fyrir árið 2050 áætlum við að a.m.k. 10% þeirrar raforku þurfi nauðsynlega að vera grunnorka, samtals um 2.400 GW.

Bandaríkin ein og sér þurfa til dæmis að geta tryggt sér 700–900 GW af hreinu grunnafli til ársins 2050. Jarðhitaauðlindir gætu veitt á milli 90 og 300 GW (10 til 40 prósent) af því afli, samkvæmt skýrslu orkustofnunar Bandaríkjanna fyrir árið 2024, The Pathway to Next-Generation Geothermal Power Commercial Liftoff .

Sex ástæður til að fjárfesta í jarðhita

1. Stór markaður til að sækja á

Í dag beinist athygli margra að nýjungum í langtímaorkugeymslu, vetni, föngun og bindingu kolefnis (CCS), en enn sem komið er hefur þessi tækni ekki fyllilega orðið markaðsvædd. Þótt möguleikarnir séu umtalsverðir er ekki enn vitað hvenær eða hvort þessi tækni verður tiltæk á hagkvæmu verði eða hvort hægt verði að skala hana upp. Vatnsorka veitir nú þegar grunnafl og er stærsta endurnýjanlega orkuauðlindin sem notuð er í dag, en búist er við að hægjast muni á fjölgun vatnsorkuvera á þessum áratug, að hluta til vegna sífellt tíðari þurrka. Á meðan er jarðhitageirinn reiðubúinn til stækkunar og stóraukinnar nýtingar í dag, með tækni sem hefur sýnt sig og sannað að sé markaðsvæn. Og eins og áður segir eru flestir möguleikarnir enn ónýttir.

2. Jarðhiti er hrein orka sem er tiltæk allan sólarhringinn

Ef við skilgreinum hugtakið „hrein orka“ sem hverja þá orku sem er laus við notkun jarðefnaeldsneytis (hvort sem hún er endurnýjanleg eður ei) getur kjarnorka tæknilega séð einnig boðið upp á „hreina“ og síaðgengilega grunnorku. Aftur á móti er hæpið að kjarnorka geti sannarlega talist „hrein“, þar eð hún skilur alltaf eftir sig geislavirkan úrgang. Í ofanálag hefur þróunarkostnaður nýrra kjarnorkuvera aukist frekar en minnkað með tímanum.

3. Jarðhiti býður upp á áreiðanlegt sjóðstreymi í áratugi

Grunnaflseiginleikar jarðhita bjóða fjárfestum upp á traust sjóðstreymi um áratugabil. Jarðhitavirkjanir hafa mjög langan endingartíma, frá 20+ árum upp í jafnvel 80 ár, ef ekki meira.

4. Þróun og uppbygging jarðhita í samstarfi við olíu- og gasiðnaðinn

Olíu- og gasiðnaðurinn hefur meira en 100 ára reynslu af borunum og verkfræðilegri þekkingu á aðstæðum undir yfirborði jarðar ásamt því að búa yfir stórum og þaulreyndum starfsmannahópi um heim allan. Eftir því sem heimurinn færir sig í auknum mæli frá jarðefnaeldsneyti beina margir helstu hagaðilar í orkuiðnaði áhuga sínum og fjármagni í átt að jarðhita.

5. Nýleg aukning hefur orðið í fjárfestingum

Nýlega hafa fjárfestingar stórra olíu- og gasfyrirtækja í jarðhita aukist gríðarlega. Á þriggja ára tímabili, milli 2020 og 2023, söfnuðu sprotafyrirtæki í framlínu tækniþróunar innan jarðhita rúmlega hálfum milljarði bandaríkjadala (um það bil 630.000.000 USD). Gert er ráð fyrir að næsta kynslóð jarðhitatækni geri þróun jarðhitaverkefna mögulega hvar sem er og dragi um leið verulega úr áhættu og kostnaði.

6. Nýting jarðhita fær aukinn stuðning löggjafa og stofnana

Hvatinn til kolefnishlutleysis og svæðisbundins orkuöryggis hefur leitt til nýrrar löggjafar og stefnumótunar í Bandaríkjunum og ESB sem styðja við aukna nýtingu jarðhita.

Í Bandaríkjunum, til dæmis, kvað löggjöf um viðspyrnu gegn verðbólgu frá 2022 (IRA) á um að 369 milljörðum bandaríkjadala yrði varið í skattaafslætti og styrki til loftslagstengdra verkefna og hreinna orkulausna næsta áratuginn. Samkvæmt BCG mun þetta lækka jafnaðan raforkukostnað (LCOE) jarðhitaverkefna um 40%, sem gerir þau ódýrari en sólar- og vindorkuverkefni og hugsanlega samkeppnishæf við jarðefnaeldsneytisrafala.

Í janúar 2024 greiddu svo 96% þingmanna Evrópuþingsins atkvæði með ályktun um að styðja evrópska jarðhitastefnu. Samkvæmt ályktuninni getur jarðhiti séð fyrir 75% orkuþarfar fyrir hitun og kælingu og allt að 15% raforku um gervalla Evrópu fyrir árið 2040.

Stærsta ónýtta orkuauðlindin 

Orkan sem leynist undir fótum okkar er stærsta ónýtta orkulind heims og allt bendir til þess að þróun á nýtingu jarðhitans á heimsvísu taki stórfelldum framförum í náinni framtíð. Samkvæmt S&P Global er jarðhiti sú umhverfisvæna orkutækni sem vex einna hraðast í heiminum. Á sama tíma er þetta vel þekkt og þaulreynd tækni sem hefur reynst vel í meira en 100 ár.